جوینت ونچر چیست؟
“جوینت ونچر” یک اصطلاح دقیق حقوقی نیست و تقریباً در هیچ یک ازنظام‌های حقوقی تعریف نشده است؛ با این حال، از پرکاربردترین اصطلاحات در حقوق تجارت بین الملل است که امروزه تقریباً در تمام زبان‌های دنیا وارد شده و با معانی متنوع و مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. این اصطلاح از سال ۱۹۸۰ به بعد در آرای دادگاه‌های آمریکا مورد استفاده قرار گرفت. امروزه در آمریکا لغت Venture معادل لغت مؤسسه (Enterprise) با تاکید بیشتر بر مفهوم ریسک به کار می‌رود.
جوینت ونچر اصطلاحی است انگلیسی که در زبان حقوقی و اقتصادی کشور ما به همان لفظ بکار رفته است .”جوینت ونچر” به نوعی از همکاری تجاری اطلاق میشود که طی آن طرفین، مدیریت فعالیت خاصی را به نحو مشترک به عهده می گیرند و در سود و زیان حاصله شریک می شوند. به این ترتیب بسیاری از انواع قراردادهای انتقال تکنولوژی و اعطای لیسانس و عاملیت پخش و غیره از حیطه شمول اصطلاح “جوینت ونچر” خارج می شوند.
عناصر جوینت ونچر:
جوینت ونچردر هر صورت بر اساس یک قرارداد استوار میشود؛ حتی در مواردی که در قالب یک شرکت تجارتی سازماندهی میشود که در این صورت اصل تشکیل شرکت، روابط شرکا با شرکت و معاملاتیt Ventu که احتمالاً بین آنان صورت میگیرد، قواعد راجع به نقل و انتقال سهام، منع رقابت شرکا با شرکت، نحوه و میزان افزایش سرمایه در آینده، نحوه حل و فصل اختلافات و موارد خاتمه همکاری، همه از مسایلی هستند که باید بر اساس قرارداد “جوینت ونچر” حل و فصل شوند. پس به طور کلی میتوان گفت که جوینت ونچر مبتنی بر یک قرارداد است.
در چارچوب یک “جوینت ونچر” ، طرفین با همکاری یکدیگر فعالیت خاصی را پیش میبرند. در واقع دخالت فعال طرفین در اداره “جوینت ونچر” از وجوه ممیزه آن است. چنانچه یکی از طرفین با وجود مشارکت در تأمین سرمایه و سهیم شدن در سود فعالیت از مشارکت فعال در مدیریت امتناع کند، نمی توان روابط ایجاد شده را تحت عنوان “جوینت ونچر” تحلیل نمود. همین امر “جوینت ونچر” را از شرکتهای سهامی، که درآن بسیاری از سهامداران پس از تأمین بخشی از سرمایه شرکت در مدیریت شرکت نقش فعالی ایفا نمیکنند، متمایز میکند. این ویژگی باعث تمایز “جوینت ونچر” از قراردادهای فاینانس (تأمین مالی) یا قراردادهای مشابه میگردد که درآن بانک یا تأمین کننده اعتبار، پس از اینکه بخشی از سرمایه فعالیت را تأمین مینماید، از دخالت در اداره شرکت خودداری می کند.
آنچه مهم است اصل شراکت است. به این ترتیب در مواردی که یک طرف به درخواست دیگری و در مقابل دریافت اجرت، قسمتی از فعالیت را انجام میدهد، نمیتوان چنین رابطه ای را “جوینت ونچر” نامید. همین امر جوینت ونچر را از روابط پیمانکاری فرعی و دادن کمکهای فنی و غیره متمایز میکند.